Hipoglikemia poposiłkowa (reaktywna) to stan, w którym poziom cukru (glukozy) we krwi spada poniżej normy, zazwyczaj 2–5 godzin po spożyciu posiłku. U zdrowych osób organizm reguluje poziom glukozy we krwi poprzez uwalnianie insuliny, która pomaga przenieść cukier z krwi do komórek. W hipoglikemii reaktywnej ta regulacja jest zaburzona, co prowadzi do nagłego spadku poziomu cukru we krwi po posiłku.

Przyczyny hipoglikemii reaktywnej

Dokładna przyczyna nie jest do końca zrozumiała, ale istnieje kilka możliwych mechanizmów:

1. Nadmierne wydzielanie insuliny: U niektórych osób trzustka wydziela zbyt dużą ilość insuliny w odpowiedzi na spożycie węglowodanów. Nadmiar insuliny powoduje gwałtowny spadek poziomu cukru we krwi po okresie jego krótkotrwałego wzrostu.
2. Wrażliwość na insulinę: Wysoka wrażliwość na insulinę może sprawić, że organizm reaguje na mniejsze ilości glukozy, co prowadzi do szybszego obniżenia jej poziomu we krwi.
3. Zaburzenia metabolizmu węglowodanów: Niekiedy przyczyną hipoglikemii reaktywnej mogą być problemy z metabolizmem węglowodanów lub inne choroby metaboliczne.
4. Operacje żołądka: Osoby, które przeszły operacje bariatryczne lub inne zabiegi na żołądku, mogą doświadczać hipoglikemii reaktywnej z powodu szybszego przejścia pokarmu przez przewód pokarmowy i szybszego wzrostu poziomu glukozy, a następnie gwałtownego spadku.

Objawy hipoglikemii reaktywnej

Objawy hipoglikemii pojawiają się, gdy poziom cukru we krwi spada poniżej normalnego zakresu. W przypadku hipoglikemii reaktywnej objawy występują zazwyczaj 2–5 godzin po spożyciu posiłku, zwłaszcza bogatego w węglowodany. Obejmują one:

1. Osłabienie i zmęczenie
2. Zawroty głowy
3. Nadmierna potliwość
4. Drżenie rąk
5. Bóle głowy
6. Rozdrażnienie lub niepokój
7. Trudności z koncentracją
8. Zamglone widzenie
9. Głód, zwłaszcza na słodycze lub inne węglowodany
10. Kołatanie serca
11. Bladość skóry
12. Uczucie zimna

W bardziej zaawansowanych przypadkach hipoglikemii mogą wystąpić:

• Dezorientacja,
• Utrata przytomności,
• Problemy z koordynacją ruchową.

Diagnoza hipoglikemii reaktywnej

Diagnoza opiera się na potwierdzeniu niskiego poziomu cukru we krwi w momencie występowania objawów oraz na obserwacji poprawy po zjedzeniu posiłku zawierającego węglowodany. Zazwyczaj lekarze zlecają test doustnego obciążenia glukozą, aby zmierzyć reakcję organizmu na spożycie węglowodanów.

Leczenie hipoglikemii reaktywnej

Leczenie polega głównie na zmianach stylu życia i diety. Zaleca się:

1. Unikanie szybkich węglowodanów: Należy ograniczyć spożycie produktów o wysokim indeksie glikemicznym (np. słodycze, białe pieczywo), które szybko podnoszą poziom cukru we krwi.
2. Regularne, mniejsze posiłki: Spożywanie kilku małych posiłków dziennie zamiast trzech dużych może pomóc w utrzymaniu stabilnego poziomu glukozy we krwi.
3. Zwiększenie spożycia błonnika: Produkty bogate w błonnik (np. pełnoziarniste produkty, warzywa) pomagają w wolniejszym uwalnianiu glukozy do krwi.
4. Spożywanie białek i tłuszczów: Zwiększenie ilości białka i zdrowych tłuszczów w diecie pomaga w stabilizacji poziomu cukru we krwi.
5. Unikanie alkoholu: Alkohol może wpływać na regulację poziomu glukozy we krwi i pogarszać objawy hipoglikemii.

W niektórych przypadkach, zwłaszcza jeśli hipoglikemia jest wynikiem problemów medycznych, konieczne może być bardziej specyficzne leczenie lub konsultacja z lekarzem endokrynologiem.