Kuchnia śląska jest często uważana za tuczącą ze względu na kilka jej charakterystycznych cech, które wynikają z tradycji i stylu gotowania, opartych na prostych, kalorycznych składnikach, dostosowanych do potrzeb ciężko pracujących fizycznie ludzi. Oto główne powody, dlaczego kuchnia śląska może być tucząca:
1. Wysoka zawartość tłuszczów
Wiele tradycyjnych śląskich potraw jest bogatych w tłuszcze, co znacznie podnosi ich kaloryczność. Dania takie jak rolada wołowa, krupniok (kaszanka) czy smażony boczek są często przygotowywane z dodatkiem dużej ilości tłuszczu zwierzęcego, takiego jak smalec, który dodaje im smaku, ale również kalorii.
- Tłuste mięsa: Śląskie dania bazują na mięsie, często tłustym, takim jak wieprzowina, wołowina, a także kiełbasy i inne wędliny, które są bogate w nasycone tłuszcze.
- Sos pieczeniowy: Sosy są ważnym elementem kuchni śląskiej, zwłaszcza w połączeniu z roladą czy kluskami. Są one często przyrządzane na bazie tłustych soków z pieczenia mięsa i dodatków, co podnosi kaloryczność posiłku.
2. Duża ilość węglowodanów
Podstawą kuchni śląskiej są także węglowodany, zwłaszcza w postaci klusek śląskich, ziemniaków i dań mącznych. Te produkty są źródłem energii, ale w nadmiarze mogą przyczyniać się do przyrostu masy ciała.
- Kluski śląskie: Są głównym dodatkiem do wielu dań, a ich głównym składnikiem są ziemniaki oraz mąka ziemniaczana, które są bogate w węglowodany, ale stosunkowo niskie w błonnik, co oznacza, że szybko podnoszą poziom cukru we krwi i dostarczają dużo kalorii.
- Mączne potrawy: Kuchnia śląska obfituje w dania mączne, takie jak pierogi, knedle, buchty (bułki na parze), które są kaloryczne i sycące, ale niosą ze sobą mało wartości odżywczych w porównaniu do warzyw czy pełnoziarnistych produktów.
3. Brak świeżych warzyw
W tradycyjnych potrawach śląskich często brakuje świeżych warzyw, które są źródłem błonnika i pomagają zrównoważyć tłustą i ciężką dietę. Warzywa, które są obecne, to najczęściej gotowana kapusta, buraki lub ogórki kiszone, które są bogate w witaminy, ale nie są w stanie w pełni zrównoważyć wysokiej kaloryczności innych składników.
4. Ciężkostrawne techniki kulinarne
Śląskie potrawy są często przygotowywane w sposób, który zwiększa ich kaloryczność i trudność w trawieniu. Na przykład:
- Smażenie i duszenie w tłuszczu: Wiele potraw jest smażonych lub duszonych w tłuszczu, co zwiększa ich zawartość kaloryczną i czyni je cięższymi do strawienia.
- Długie gotowanie mięsa: Mięso w kuchni śląskiej jest zazwyczaj przygotowywane w sposób, który wzbogaca potrawy w tłuszcze, takie jak pieczenie lub smażenie, co zwiększa kaloryczność posiłków.
5. Ciężkie desery
Desery śląskie również należą do tych o wysokiej kaloryczności. Przykładem może być kołocz śląski (ciasto drożdżowe z kruszonką), który zawiera dużą ilość cukru, tłuszczu i mąki. Podobnie jak inne desery, takie jak makówki (tradycyjny śląski deser świąteczny na bazie maku i słodkiego pieczywa), są one kaloryczne i bogate w węglowodany.
6. Kaloryczność dostosowana do trybu życia
Kuchnia śląska tradycyjnie była dostosowana do potrzeb osób wykonujących ciężką pracę fizyczną, zwłaszcza w górnictwie i hutnictwie. Dieta bogata w tłuszcze i węglowodany dostarczała dużej ilości energii, niezbędnej do wykonywania wymagających zadań. Współcześnie, gdy styl życia stał się bardziej siedzący, taka dieta może prowadzić do nadmiernego spożycia kalorii i przybierania na wadze.
Podsumowanie
Kuchnia śląska jest tucząca głównie ze względu na dużą ilość tłuszczów, węglowodanów i kalorycznych potraw, a także brak dużej ilości warzyw i lekkich składników. Jej ciężkie techniki kulinarne i obfite porcje były idealne dla osób pracujących fizycznie, ale we współczesnym, bardziej siedzącym trybie życia mogą prowadzić do nadmiernego przyrostu wagi, jeśli nie są spożywane w umiarkowanych ilościach.